Ali Şükrü KARA

1. Dünya Savaşında (1914-1918) Doğu Karadeniz halkı gibi Görele ve Eynesil halkı da çok acılar çekmiştir. Ruslar 18 Nisan 1916 da Trabzon’u işgal ederek buradan da Harşit Çayı’nın sağ kıyısına kadar gelmişler, ancak Tirebolu’yu geçememişlerdir. Eynesil 23 Temmuz 1916 yılında işgal altına girmiştir.

Ruslar Görele’ye ve Eynesil’e girince zulüm ve işkence yapmaktan geri durmadılar.

Eynesil’e Gagullu olarak bilinen noktadan girdiklerinde orada önlerine çıkan masum halkı Osmanlı ordusuna yardım ve yataklık ettiği gerekçesi ile kurşuna dizmişlerdir. Bu katliamdan sonra Ruslar Eynesil’e tamamen hakim olmuşlardır.

Ermeni asıllı Rus askerleri Görele de Daylı ve Karaburun Köylerinde de insanları işkence ile öldürüp parçalayarak teşhir etmişlerdir.

Rus işgali altında bulunan Görele ve Eynesil halkı doğal olarak birlikte hareket etmişler, kendi aralarında teşkilatlanarak mücadele etmeye çalışmışlardır.

Bu teşkilatı kuranlar arasında Çakır Çavuş, Çakır Çoban, Kakaliçoğlu Abdülmuttalip, Kakaliçoğlu İsmail, Cin Alioğlu Osman, Bayıroğlu Hüseyin, Çürük Velioğlu Mustafa ile Ali, Seyisoğlu Ömer, Hıdıroğlu Tıp Osman, Kodalakoğlu Halil, Eynesil eşrafından Karamürtezaoğlu Deli Bilal, gibi halen sülalesi mevcut olan kimseler vardı.

Karamürtezaoğulları’ndan Deli Bilal Rus işgali boyunca Eynesil ve yöresinde, çevresine toplamış olduğu bir çok adamıyla, Ruslara baskınlar yapmıştır.

Deli Bilal Eynesil’in köklü ailelerinden birine mensuptur. Dedeleri Çepni Türkmen boylarından olup yöreye 1700 lü yılların başında göç ederek yerleşmişlerdir. Deli Bilal 1890 yılında Eynesil de doğmuştur.

Eynesil ve yöresinde Rus işgaline karşı kahramanca karşı koyan, oluşturduğu milis kuvvetiyle direnişe başlayan Karamürtezaoğlu Deli Bilal’in çetesinde yine o yöreden Hürüşanoğlu Ali ve Memişoğlu Hasan gibi isimlerde bulunmaktaydı.

İşgalci Rus kuvvetlerinin halka zulümlerinin artması üzerine, Deli Bilal ve arkadaşları harekete geçerek, 3 Rus askerine saldırıp birini öldürmüşlerdir. Bunun üzerine yerel direniş resmen başlamış olur.

O dönemin Rus komutanı Alexandır, Deli Bilal ve arkadaşların peşine düşer. Deli Bilal ve arkadaşları Zıva diye bilinen yere çekilerek eyleme devam ederler. Deli Bilal ve arkadaşlarının bulundukları yeri bir muhbirle tespit eden Ruslar, buraya baskın düzenler. Bu baskına hazırlıklı olan Eynesilli çeteciler, işbirlikçi ile Rus askerlerini öldürüp silahlarını almışlardır.

Vur kaç taktiği ile devam eden çatışmalar, Rusya’da ki Ekim ihtilali ve iç karışıklardan dolayı geri çekilmelerine kadar sürmüştür. Ruslar geri kaçarken yine Deli Bilal ve arkadaşları Kale boynunda yaptıkları saldırı ile birçok Rus askerini öldürmüşlerdir. Böylelikle Eynesil’in Rusların işgalinden kurtuluşu 14 Şubat 1918 günü gerçekleşmiştir.

Deli Bilal bu çatışmalar içersinde sol bacağından yaralanmış ve kurşun ölene kadar bacağında kalmıştır. Kendisi 1958 yılında Eynesil Merkez de Karaciğer yetmezliğinden vefat etmiştir. Mücadele yıllarında Topal Osman, Hüseyin Avni Alparslan ve Trabzon mebusu Ali Şükrü Bey ile yakın dostlulukları olmuş.

“Atın iyisine doru, yiğidin iyisine deli derler” Şeyh Edebali…